Τρίτη 25 Μαρτίου 2008

fileas

Μικρή προσπάθεια προσέγγισης στην ποίηση τη; κ .Γιώτας Παρθενίου

ΓΙΩΤΑΣ ΠΑΡΘΕΝΙΟΥ.
- Πήρες τα γράμματά μου .Ποίηση –

Ο αναγνώστης που θα διαβάσει την ποιητική συλλογή της Γιώτας Παρθενίου –Έχεις πάρει τα γράμματά μου; - στην Ελληνοϊταλική έκδοση , με πρόλογο του καθηγητή της νεοελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας κ. Κωνσταντίνου Νίκα έχει ευθύς εξ αρχής να αντιμετωπίσει το ερώτημα. Εάν δηλαδή συμφωνεί με τις απόψεις του κ. καθηγητή για τη σύγχρονη ποίηση ή διαφοροποιούμενος να καταθέσει τη δική του άποψη και επομένως να απαντήσει στο ερώτημα αν ο ποιητής επικοινωνεί με τον αναγνώστη ή πιο σωστά αν ο δεύτερος κοινωνεί τη σύγχρονη ποίηση ή πρέπει να αναλωθεί στο να ανακαλύψει τους κώδικες που θα μπορέσουν να τον βοηθήσουν στην ποιητική ανάγνωση .Να βρει τα κλειδιά ώστε να μπει στο βάθος της ποιητικής σκέψης –εν προκειμένω της κ Γιώτας Παρθενίου - και να μη μείνει έξω του ποιητικού νυμφώνα της.
Και είναι γεγονός ότι για να διαβάσεις τη Γιώτα Παρθενίου εννοώ για να προχωρήσεις πέρα από την αισθητική του λόγου - την ηχητική ή εικονοπλαστική του προβολή –και να διεισδύσεις στην ουσία του στίχου και τον στοχασμό της ποιήτριας , να προσπαθήσεις να αποκρυπτογραφήσεις την ποιητική της σκέψη και να κυκλοφορήσεις στα συμβολικά «δρομάκια της Απείρανθο» –που γράφει-χρειάζεσαι κάτι περισσότερο από αυτό που θα χαρακτηρίζαμε ποιητική παιδεία ,αν υπάρχει ο όρος . Χρειάζεσαι εξοικείωση με τα ποιητικά ρεύματα του καιρού μας και τους σύγχρονους ποιητές . Θα έλεγα μια πολυεπίπεδη άσκηση ανάγνωσης και προβληματισμού .Ίσως το ακόμη σπουδαιότερο. Χρειάζεσαι σχολαστική έρευνα γύρω από την εννοιολογική και σημασιολογική προσέγγιση της κάθε λέξης από την ποιήτρια.
Γι` αυτό άλλωστε πιστεύω ότι μπορεί ο καθένας να διαβάζει ποίηση αυτό όμως δε σημαίνει ότι είναι και συνειδητός αναγνώστης .
Είναι στην πρόθεση της ποιήτριας να πει, να εξομολογηθεί, να δείξει κάτι ή αρκείται στο να παραθέσει μια σειρά σκέψεων μερικές φορές χωρίς αναγκαστική αλληλουχία που όμως όλες έχουν κοινή συνιστώσα την αισθητική απόλαυση, την παρενθετική συμμετοχή του γλαφυρού λόγου , την αισθητική του ήχου ή την εικονογράφηση μέσα από μια παράθεση χρωμάτων και μορφών- σχημάτων ή συνειρμών ή κάποιων συμβολισμών;
Με όλες αυτές τις σκέψεις ξεκινώντας ένα ταξίδι ανάγνωσης μέσα σε 68 αποσπάσματα από 4 αν μέτρησα σωστά συλλογές από όσες έχουν εκδοθεί χαίρεσαι κάθε φορά « λιμένας πρωτοειδωμένους» που γράφει ο Καβάφης .
Υπάρχει μια ιδέα κίνησης αλλού συμβολική αλλού υποθετική ή πραγματική –μεταφορά ή συνειρμός -που διατρέχει όλες τις συλλογές. Τραίνα , πλοία, ποτάμια λιμάνια, πουλιά , ένας δρόμος ,υπογραμμίζουν μιαν εσώτερη διάθεση για μια φυγή ή μιαν επάνοδο. Από τους άλλους ή από τον εαυτό της τάχα ;
«Μη φεύγεις θα λες, μα εγώ θα βαδίζω» σελ 36.
« Ταξιδεύω ανάμεσα από αιώνων μακρινούς ευκαλύπτους» -σελ 46
«Θολό που μοιάζει το ποτάμι μέσα από τα τζάμια του λεωφορείου»Σελ62
Μπορώ να φύγω; Ναι βέβαια (70)
Ήθελες να με ταξιδέψεις στα δάση (90)
Ολιγόστιχα τα περισσότερα ποιήματα με την άκρως επιλεκτική τοποθέτηση της κάθε λέξης στη δομή και τη στήριξη του κειμένου ,συχνά επανάληψη ως επωδός ή επιβεβαίωση .

Γράφει : Ανάμεσα, ανάμεσα
δύο πυροβολισμών γέμισες πουλιά
Άννα

ανάμεσα
κι αλλού :Το πρωί θα νοσταλγείς
μια τόση δα
κίνηση
φτερούγας
το πρωί θα τρομάξεις
τη γνώση

το πρωί
Τα σημειώνω γιατί αποτελούν μια ιδιαιτερότητα της δομής της και όχι μόνο λεκτικά αλλά και οπτικά καθώς μεσολαβεί πάντα ένα κενό πριν τον τελευταίο στίχο πράγμα που δείχνει το βάρος που δίνει στη αρχιτεκτονική του.
Το ταξίδι επανέρχεται συχνά σαν σύμβολο μιας εσωτερικής ανάγκης που την απασχολεί ,τη δυναστεύει και είναι γεμάτο ξαφνιάσματα από ηχητικά ή συναισθηματικά συναπαντήματα , ανάμικτα από μια εικονογραφία .
«Αίφνης το κρύσταλλο
του γέλιου σου ν` ανοίγει πηγές ,
ν` ανοίγει θύρες κρόκους
και καμπανούλες. .
Το κρύσταλλο
του γέλιου
σου
Έκδηλη μια μελάγχολη τάση αναπόλησης που διαπερνά τα κείμενα και που τόσο εκφραστικά –εικαστικά και συμβολικά – εννοιολογικά σημειώνονται στους εξαίσιους «Θρυμματισμένους καθρέφτες» ώστε μ` αυτό το ποίημα να διαβάζεις όλο τη συλλογή Πιο σωστά τις συλλογές μια και λειτουργεί –κατά τη γνώμη μου- σαν άξονας που πάνω του αρθρώνονται όλες .
Ωστόσο ο καθηγητής κ .Νίκας (στην έκδοση που κρατώ) σημειώνοντας τη σωστή παρατήρηση για τον υποθετικό αρσενικό σύντροφο στον οποίον αποτείνεται αφαιρεί από τον αναγνώστη την απόλαυση της προσωπικής παρατήρησης . Αναγκαστικά έπεσαι και ακολουθείς το δρόμο του χωρίς τη χαρά της δικής σου διείσδυσης στον εσώτερο ποιητικό κόσμο της Γιώτας Παρθενίου .
Στην τελευταία συλλογή της –και το ρούχο πέρα ριγμένο-υπάρχει μια εμφανής αλλαγή γλώσσας .Χωρίς να είναι αυτό που χαρακτηρίζουμε « λόγια » η ύπαρξη του εύφωνου ν δίνει μιαν άλλη ηχητική στο ποίημα και εξ άλλου χαίρεσαι –πως όχι- μια μίξη χαρακτηριστική αυτής της ευλογημένης ελληνικής
« Κι ο βράχος
όλος λάμπων οξύκορφος
του χρυσού
κριού»
και συνέχεια η γλωσσική ανατροπή
« Άι λιανολίθαρα
της μικρής
πατρίδας.

Άι ».
Δε θα έλεγα ότι είναι μια δυσκολοανάγνωστη ποίηση.Αντίθετα. Είναι απλά μια ποίηση που χαίρεσαι να διαβάζεις καθώς κάθε φορά ανακαλύπτεις κάτι καινούργιο –μιαν άλλη ερμηνεία που κρύβεται πίσω από κάθε λέξη κι αυτό νομίζω είναι το μεγάλο –ναι- στην ποίησή της .Κάτι σαν ταξίδεμα –κυριαρχεί άλλωστε η λέξη ταξίδι παντού-γεμάτο καινούργιες αποκαλύψεις επιβεβαιώνοντας τον Αλεξανδρινό : Η Ιθάκη σ` έδωσε το ωραίο ταξίδι .


Στ.Ιντζεγιάννης

Δεν υπάρχουν σχόλια: