ΨΥΧΟΣΣΑΒΑΤΟ ΠΡΟ ΤΗΣ Π[ΕΝΤΗΚΟΣΤΉΣ
« Όλα τα Σάββατα να παν να παν και να γυρίσουν
Το Σάββατο των Ρουσαλιών να πάει να μη γυρίσει»
-Γιατί θεία Μαλβίνα να μη γυρίσει
- Γιατί το Σάββατο αυτό οι ψυχές ξαναγυρίζουν στον κάτω κόσμο περιμένοντας την ώρα της μεγάλης Κρίσεως.
- Γυρίζουν; Γιατί που ήταν – ρωτούσαμε παιδιά με την αδερφή μου
-Οι ψυχές με την Ανάσταση του Κυρίου μας, γυρίζουν πίσω στον δικό μας κόσμο. Μένουν μαζί μας ως την Πεντηκοστή και μετά κλειδώνονται ξανά ως την ώρα της Δευτέρας Παρουσίας.
Μένουν μαζί μας; Απορούσαμε .Πως γίνεται κι εμείς δεν τις βλέπουμε . Όμως η θεία Μαλβίνα τις έβλεπε –ναι. Μιλούσε με τον παππού , με τη γιαγιά με τη θεια Άννα, συγχωρημένη από καιρό. Ναι ήταν αλήθεια. Κλειδωνότανε στο δωμάτιό της, έκρυβε το πρόσωπό της στις παλάμες της, σφράγιζε τα αφτιά της να μη βλέπει τίποτε , να μην ακούει και τότε επικοινωνούσε-μας έλεγε η μάνα, με τον παππού ή με τους αποθαμένους, τα άλλα αγαπημένα της πρόσωπα.
Κλείναμε κι εμείς τα μάτια, βουλώναμε με βαμβάκι τα αφτιά μας κρύβαμε το πρόσωπό μας στις χούφτες μας και μέσα στο σκοτάδι –ρωτούσαμε –γιαγιά είσαι εδώ:
Όχι δεν ήταν ή αν ήταν- η μάνα βεβαίωνε πως ήταν- μόνο που « εσείς δεν μπορείτε έλεγε να τις ακούσετε , να τις νοιώσετε γιατί χρειάζεται να πιστεύετε βαθειά μέσα σας. Χωρίς πίστη δεν είναι δυνατόν να επικοινωνήσετε » Κι έτσι ήταν. Η θεία πίστευε!
Το Σάββατο των ρουσαλιών δηλαδή το Ψυχοσσάβατο προ της Πεντηκοστής οι ψυχές ξαναγυρίζουν στον κάτω κόσμο, γι αυτό άλλωστε που το Σάββατο –το κάθε Σάββατο- θεωρείται ημέρα πένθους αντίθετα από την Κυριακή-την κάθε Κυριακή-που θεωρείται ημέρα αναστάσιμη και γιορτινή.
-Βάζουμε τα γιορτινά μας ρούχα και πάμε στην εκκλησία –εξηγούσε η μάνα.
Εξ άλλου με αυτό είχε συνδεθεί και το κίνημα των κολλυβάδων που ήκμασε για μια εκατονταετία περίπου γύρω στο 1750-1850 στο Άγιο Όρος, με πρώτον τον Νεόφυτο τον Καυσοκαλυβίτη- και παρά λίγο να διχάσει την εκκλησία. Οι Κολλυβάδες - όπως ονομάστηκαν- θεωρούσαν το Σάββατο ημέρα των μνημοσύνων. Ημέρα που πηγαίνουμε δηλαδή τα κόλλυβα στην εκκλησία.
Βέβαια όλα τα Σάββατα είναι αφιερωμένα στη μνήμη των νεκρών, όπως και όλες οι Κυριακές είναι αφιερωμένες στην Ανάσταση του Κυρίου. Ιδιαιτέρως όμως δύο Ψυχοσάββατα υπάρχουν που κατ εξοχήν μνημονεύουμε και τιμούμε με προσφορά κολλύβων στη μνήμη τους. Το Σάββατο προ των Αποκρεω και το Σάββατο της Πεντηκοστής.
Η εκκλησία μας τα ψυχοσάββατο των Αποκρέω δέεται προς τον Κύριο να δείξει το έλεός τους όχι μόνο σε μας αλλά και σε όλους όσους προηγήθηκαν κεκοιμημένους συγγενείς και φίλους και απανταχού ορθοδόξους. Ενώ το Σάββατο προ της Πεντηκοστής εύχεται υπέρ πάντων των επ` ελπίδι αναστάσεως ζωής αιωνίου κακοιμημέων ευσεβώς ορθοδόξων Βασιλέων, πατριαρχών, αρχιερέων , ιερέων ιεροδιακόνων, μοναχών, μοναζουσών, πατέρων, προπατόρων, πάππων, προπάππων, γονέων , αδελφών και συγγενών ημών εκ των απ` αρχής και μέχρις εσχάτων και τελεί μνημόσυνα τα ψυχοσάββατα ιδιαιτέρως.
Τα ψυχοσάββατα βράζουν κόλλυβα τα οποία διαβάζουν στην εκκλησία ή κάνουν φιλανθρωπία (το λεγόμενο ψυχικό) ή πηγαίνουν και κάνουν τρισάγια τους τάφους των δικών τους. Παλαιά στα πρώτα χρόνια εθεωρούντο ημέρα αργίας και ιδιαίτερης αναφοράς υπέρ των ψυχών, από αυτό και ψυχοσάββατο. Υπάρχει μάλιστα και το δίστιχο.
Αναθεμα που δούλεψε τα τρία τα Σαββάτα.
Της Κρεατινής-της Τυρινής –και των Αγίων Θεοδώρων.
Στις μέρες πάντως –όπως άλλωστε πολλά από τα καθιερωθέντα από τη σοφία των πατέρων της εκκλησίας –έχουν ατονήσει χωρίς ωστόσο να χάσουν τη σημασία τους .Τα μνημόσυνα τελούνται πλέον και τις Κυριακές ενώ το κίνημα των κολλυβάδων ξεχάστηκε.
Εκείνο που ωστόσο έμεινε και αποτελεί κανόνα, είναι αυτό που έλεγε η συγχωρημένη η μητέρα και που σήμερα Ψυχοσάββατο προ της Πεντηκοστής τη θυμάμαι μνημονεύοντας τα λόγια της και κυρίως το πιστεύω της. Για να επικοινωνήσεις με τις ψυχές πρέπει έλεγε να πιστεύεις. Να πιστεύεις βαθειά, απόλυτα χωρίς αστερίσκους, παρενθέσεις , ερωτηματικά ή διφορούμενα. Και το πρόβλημά μου σήμερα ψυχοσάββατο προ τη πεντηκοστής είναι που προσπαθώ αλλά δεν τα καταφέρνω, να πιστεύω τόσο απόλυτα, ώστε να δω πριν κλειδωθούν τον παππού, τη γιαγιά , τη θεία Μαλβίνα ,τη μάνα ή τον πατέρα.
Σταύρος Ιντζεγιαννης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου