ΣΧΟΛΙΑΖΟΝΤΑΣ ΒΙΒΛΙΑ

ΑΡΤΑ 1881-1941
Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης

Με ένα ακόμη βιβλίο – συλλογή αναμνήσεων από Αρτινούς με τον τίτλο «Αρτα 1881-1941» (εκδόσεις παρασκήνιο Αθήνα 2010) υπογράφει ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης την αγάπη του για την Άρτα. Την πόλη που τον φιλοξένησε βιοποριστικό μέτοικο στην αρχή, για να τον κρατήσει έπειτα - μια Κίρκη πες-πεισματικά κοντά της, πλανεμένο απ` τη μαγεία των θρύλων και της ιστορίας της.
Περιπλανώμενο ερευνητή μαζί και απολογητή του τόπου και των ανθρώπων ανάμεσα στο Γεφύρι της , την Παριορίτσα , το ρολόι, το Μονοπλιό. την Κάτω Παναγιά , την Αγιά-Θοδώρα ,το Κάστρο και τον στρατώνα ή την Κόκκινη εκκλησιά.
Δεν είναι βέβαια το πρώτο , ούτε το μοναδικό που γράφτηκε για την Άρτα, έχει όμως κάτι το ιδιαίτερο.
Το υπογραμμίζω, ιδιαίτερο, γιατί έχει μια ζωντάνια, αυτή που έχουν οι αφηγήσεις των ανθρώπων που τα έζησαν και τα κουβαλάνε μέσα τους γονιδιακά κληρονομήματα –σκυτάλη που πήραν από γονεϊκές ρίζες και νοιώθουν την ανάγκη να τα καταγράψουν in memoriam μιας εποχής και κάποιων ανθρώπων για να μείνουν μαρτυρίες στο χρόνο. Μαρτυρίες που κρατάνε ζωντανό το παρελθόν με καταγραφείς κάποιους ιστορικούς ερευνητές -συλλέκτες μνήμης-όπως ο συγγραφέας του αυτού του βιβλίου – λεύκωμα- ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης.
Ένας Αρτινός πια ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης – κι ας γράφει η διεύθυνση Μενίδι Αιτωλοακαρνανίας- αφού εμείς το Μενίδι το θέλουμε δικό μας, σε πείσμα των γεωγραφικών η διοικητικών διαιρέσεων, ξεπληρώνει με τον τρόπο του το δικό του χρέος , χρέος των πνευματικών ανθρώπων, να διατηρήσουν αναμμένη τη δάδα κι ανοιχτή τη δίοδο από το χτες στο σήμερα και το αύριο.
Στις 130 σελίδες της εξαιρετικά επιμελημένης –τόσο αισθητικά όσο και από την άποψη περιεχομένου- συλλογής ενθυμημάτων της Αρτινής ιστορίας από το 1881 μέχρι το 1941-ο αναγνώστης κάνει μιαν αναδρομή μνήμης γραπτή μαζί και φωτογραφική –κι αυτό έχει τη σημασία του καθώς τεκμηριώνει του λόγου το αληθές –με μιαν αναγνωστική άνεση και αμείωτο ενδιαφέρον -αφού η κάθε μαρτυρία αποτελεί αυτοτελές κείμενο όσο κι αν ενσωματωμένο στον κύριο κορμό που είναι η ανάδυση της Άρτας – 1881-1941- από την αχλή του χρόνου.
Όσοι προφτάσαμε να γνωρίσουμε την Άρτα στο πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα- όχι βέβαια από προσωπική επαφή αλλά από των απόηχο διηγήσεων από τους γεννήτορες-αυτή η καταγραφή έχει μαζί με τη γνώση και τη συγκινησιακή της πλευρά.
Πινακίδες, δρόμοι, άνθρωποι επώνυμα, διαφημίσεις . ( Ούζο τανκς Κεχαγιά – Ραφείο Βας. Φεύγα-χρυσοχοείο Νικάκη-ξενοδοχείο η Άνεση )
νεκρανασταίνουν πρόσωπα και πράγματα και μέσα από αποσπασματικές γραφές ,φωτίζουν άγνωστες λεπτομέρειες, μνημονεύουν υπογραφές (Δημ.Καραγιάννης-Γιάννης Τσούτσινος, Στρατάκης Πατσαλιάς, Τάκης Βαφιάς, Γιάννης Παπαβασιλείου Ελεύθερος λόγος, Αρτινή Ευθύνη. Λ. Βλάχος, Γεωργ Βασταρούχας, Θ.Ζαχαρής κ.α) θυμίζουν καθημερινότητες, περιγράφουν βιοποριστικές συνήθειες, πανηγύρια, μαγαζιά , πηγάδια ,μεταφορικά μέσα . Μ` ένα λόγο ανάγλυφη η εικόνα μιας Άρτας που δεν προλάβαμε να ζήσουμε και που κάθε τόσο χάρη σε κάποιους τυμβωρύχους μνήμης όπως ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης ανακαλύπτουμε.
Και δεν είναι εύκολη υπόθεση η συλλογή η αξιολόγηση, η παραγραφοποίηση, η ταξινόμιση,όλων αυτών των μαρτυριών. Χρειάζεται, γνώση, κριτικό πνεύμα, πολύχρονη πνευματική ενασχόληση
και ερευνητικό τάλαντο που ο κ Ιντζέμπελης αποδεικνύεται ότι κατέχει.
Εξ άλλου, όπως ο ίδιος στον επεξηγηματικό της έκδοσης πρόλογο γράφει: «Εμείς μέσα από το γκρίζο και το μαύρο χρώμα, προσπαθούμε να σας θυμίσουμε εκείνη την περίοδο, για να κάνετε συγκρίσεις και να ταξιδέψετε από τις φωτογραφίες και τις αναμνήσεις, στην εποχή της αθωότητας, όπου οι άνθρωποι αγωνιζότανε μόνο για τον επιβίωση και όχι για την συσσώρευση όσο το δυνατόν περισσότερων αγαθών…Θα σας πρότεινα να ξεφυλλίσετε το βιβλίο και να απολαύσετε τα κείμενα και τις φωτογραφίες. Το ταξίδι μας μόλις αρχίζει»
Και το ταξίδι αρχίζει με ένα ιστορικό σημείωμα για τη γεωγραφική –ιστορική, πολιτική θέση της Άρτας με γκραβούρες και χάρτες της εποχής για να τελειώσει με ένα απάνθισμα φωτογραφιών από μνημεία, τοποθεσίες, γιορτινές εκδηλώσεις, το ηρωικό 3/40 ,αγροτική ,σχολική, πολιτιστική ζωή και κίνηση .
Να γράψω ότι είναι ένα πολύτιμο απόκτημα για κάθε Αρτινή –αλλά και γενικότερη ιστορική βιβλιοθήκη- θα ήταν πλεονασμός .Πως να γράψεις για τα αυτονόητα. Το ανυπόκριτο εύγε είναι προτιμότερο.
Σταύρος Ιντζεγιάννης
Πάτρα –Φλεβάρης 2011.