Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2013

ΕΚΚΛΞΗΣΙΟΛΟΓΟΣ 20/12/13



                                                                   Καθ οδόν 
  ΤΑ… ΣΧΟΛΙΑΝΑ  ΤΟΥ ΔΕΚΕΜΒΡΗ

    Ιδιαίτερα λαογραφικός ο Δεκέμβρης, από το λατινικό decem δέκα -δέκατος μήνας των Ρωμαίων τότε που το ημερολόγιό τους  ήτανε δεκάμηνο και άρχιζε  από τον Μάρτη.
    Αϊ Βαρβάρα – βαρβαρώνει, Αϊ Σάβας –σαβανώνει, Αϊ Νικόλας –παραχώνει κι Αϊ Λευτέρης- λευτερώνει –λέει ο λαός μας. Προστάτης των εγκύων γυναικών ο Άγιος Ελευθέριος, που φυσικά προέρχεται από την παρετυμολογία της λέξης Λευτέρης …λευτερώνει όπως και το Βαρβάρα  βαρβαρώνει ή το Σάβας  σαβανώνει!!!  Άλλωστε  αυτή είναι η δυναμική της απαράμιλλης Ελληνικής γλώσσας  με τα 19 εκατομμύρια λέξεις και λεκτικούς  τύπους. Το ότι έχουμε πέσει μονοί – διπλοί να την αλλοιώσουμε ή να τη συρρικνώσουμε,είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία. Όταν μάλιστα  στη Γαλλία θεωρείται ποινικό αδίκημα ή παραφθορά της Γαλλικής γλώσσας. Αλλά τι να πει κανείς, όταν ανεχόμαστε το σουβλατζίδικο που το έχουμε κάνει…σουβλακερύ (κάτω από το εργατικό κέντρο) και η Πάτρα όπως και όλες οι πόλεις γέμισε ξενόγλωσσες επιγραφές  και μάλιστα όχι λίγες τους είναι και ανορθόγραφες. Η δικαιολογία ότι τις γράφουμε προκειμένου να διευκολύνουμε τους τουρίστες που δεν ξέρουν Ελληνικά, δε στέκει βέβαια, γιατί θα μπορούσαν κάτω από την ελληνικό κουρείο ή κομμωτήριο να γράφουνε  με μικρότερα γράμματα και το Γαλλικό ή το Αγγλικό hairdresser`s (αν το γράφω καλά γιατί την ώρα που κάναμε Αγγλικά, εμείς  στο τελευταίο θρανίο –τη…γαλαρία –διαβάζαμε την αθλητική ηχώ) Μη χειρότερα.
   Σε πολλά μέρη ,λόχου χάρη στην Ήπειρο, ο Δεκέμβρης αρχίζει από τις 30 Νοέμβρη όπου ο Άγιος Αντρέας παρετυμολογείται Αντρέας = Αντριάς –δηλαδή  ο μήνας  αντριεύει = αγριεύει και εννοούν τον χειμωνιάτικο Δεκέμβρη ο οποίος και ονομάζεται  Αντριάς  και Ντριάς.
    Ακόμη για τον Δεκέμβρη λένε «Βαρύς χειμώνας , βαρύ καλοκαίρι» κι αλλού «Χιόνι του Δεκέμβρη, χρυσάφι του καλοκαιριού»γιατί θα χορτάσει η γη νερό.
   Προστάτης των παιδιών η Αγία Βαρβάρα  (και του πυροβολικού από το 1829) και οι γυναίκες δε σκούπιζαν τέτοια μέρα ούτε έκαναν άλλες δουλειές για το καλό των παιδιών τους. Για να την ευχαριστήσουν μάλιστα που φυλάει τα παιδιά –ιδιαίτερα από την ευλογιά (Λοιμικών νοσημάτων λώβην αφανίζουσα , πάσι τοις πιστοίς παρέχει ιάματα)  έφτιαχναν  γλυκίσματα τα οποία διάβαζε ο παπάς στα σταυροδρόμια του χωριού και μετά  τα μοιράζανε τα ανύπαντρα κορίτσια στα σπίτια . Σε αλλά χωριά βράζανε ρεβίθια και τα μοιράζανε, γιατί τα ρεβίθια – λέγανε-  συμβολίζανε τα σπυριά της ευλογιάς. Ιδιαίτερα αγαπητός στη λαογραφία μας και ο άγιος Νικόλαος  «Αγία Βαρβάρα μίλησε κι ο Άϊ Σάββας απεκρίθη. Μαζέψτε ξύλα κι άχυρα  και σύρτε τα στο μύλο , γιατί Αϊ Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος»
    Στη Χριστιανική μας Ορθοδοξία ο Άγιος Νικόλαος αντικατέστη
σε τον Ποσειδώνα της  Μυθολογίας μας και δεν υπάρχει καράβι , καϊκι, βάρκα και γενικά πλεούμενο, που να μην έχει το εικόνισμα του Αγίου Νικολάου, για να τους προστατεύει από τη κακοκαιρία και τις αγριάδες  της θάλασσας στην πλεύση του. Μάλιστα λένε πως  τόσο κακοπάθησε σε ένα ταξίδι του ο Άγιος, που από τότε  πήρε υπό την προστασία του τα πλεούμενα.
  Δεκέμβρη  στις 9 έχουμε την «Αννούλα του Χιονιά» Την Αγία Άννα  μητέρα του προφήτη Σαμουήλ και τον Άγιο Μόδεστο 16 του μήνα που θεωρείται προστάτης των ζώων. Ο Άγιος Μόδεστος  Αρχιεπίσκοπος  Ιεροσολύμων  αγαπούσε  ιδιαίτερα τα ζώα γι` αυτό σε πολλά  μέρη δίνουν στα ζώα τους αντίδωρο ή άρτον από την εκκλησία για να γίνουν γερά. Στη Λήμνο μάλιστα οι αγρότες φτιάχνουν κόλυβα τα οποία αφού τα διαβάσει ο παπάς τα ανακατεύουν με την τροφή των ζώων τους για να το φάνε.
     Στις 12 του μήνα ο Άγιος Σπυρίδων και στις 17 ο Άγιος Διονύσιος που εορτάζονται με μεγαλοπρέπεια στην Κέρκυρα και στη Ζάκυνθο αντίστοιχα και λατρεύονται στο νησί τους με μια λατρεία που αγγίζει τα όρια της  ιερής τρέλας καθώς θεωρούν την παρουσία τους ζωντανή στην καθημερινότητα του νησιού τους.
  Ατελείωτη και πανέμορφη η Λαογραφική μας παράδοση που φυσικά , ποικίλει από τόπο σε  τόπο δίνοντας ψυχή στα άψυχα, μορφοποιώντας  τα άυλα και ομορφαίνοντας την πεζή πραγματικότητα.
   Και είναι μια αναμφισβήτητη συνέχεια της Ελληνικότητάς μας καθώς συχνά η ο πρόσμιξη στοιχείων της ελληνικής  μυθολογίας μας αποδεικνύει την συνέχεια του Ελληνισμού στο κύλημα των αιώνων.
                        Σταύρος Ιντζεγιαννης

Δεν υπάρχουν σχόλια: